باتوم کوهنوردی ابزاری است که در پیمودن مسیرهای سخت به حفظ تعادل و انرژی کوه‌نورد و طبیعت‌گرد کمک میکند. برای خرید باتوم کوهنوردی مطمئنا نیاز به یک راهنمای انتخاب دارید. زیرا این ابزار نیز همچون دیگر لوازم کوهنوردی دارای قابلیت‌ها و مدل‌های مختلف است. در مقاله قبلی زیگوکمپ به انواع باتوم، طول باتوم، قفل باتوم و امکانات ویژه آن توضیح دادیم. در این مقاله، ویژگی‌های دیگر این ابزار کاربردی را بر اساس جنس آن، شرح خواهیم داد.
جنس بدنه باتوم
همانند سایر وسایل و ادواتی که برای ورزش کوهنوردی ساخته می‌شوند، باتوم یا عصای کوهنوردی هم باید از موادی ساخته شود که علاوه بر وزن سبک، استحکام زیادی داشته باشد.
به همین دلیل در ساخت عصای کوهنوردی عمدتا از آلومینیوم یا کربن استفاده می‌شود که از دو ویژگی ذکر شده یعنی وزن سبک و استحکام زیاد بهره می‌برند. البته در این میان تفاوت‌هایی نیز بین نوع آلومینیوم یا کربن استفاده شده در عصاهای کوهنوردی وجود دارد.
آلومنیوم
دوام این نوع باتوم بیشتر و از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است. باتوم‌های آلومنیومی معمولا وزنی بین ۵۰۰ تا ۶۲۰ گرم دارند. وزن کلی آن‌ها و قیمت آن معمولا به ضخامت دسته که چیزی بین ۱۲ تا ۱۶ میلی متر است بستگی دارد. در مسیرهای شیب‌دار و ناهموار، دسته آلومنیومی ممکن است کمی خم شود اما شکستن آن دور از انتظار است .
کامپوزیت(کربن)
در ساخت دسته این باتوم‌ها، به صورت جزئی و یا بصورت کل، از کربن استفاده شده است. وزن آن‌ها بین ۳۴۰ تا ۵۱۰ گرم است و کمی گران قیمت‌تر می‌باشند . این باتوم‌ها دارای لرزش کمتر هستند اما ممکن است در مسیرهای ناهموار، با فشار زیاد دچار شکستگی شوند. این نکته را در صعودهای خود در مسیرهای ناهموار و شیب‌دار به یاد داشته باشید .
جنس سردسته باتوم
بعضی از باتوم‌ها دارای سردسته ارگانومیکی می‌باشند که با داشتن زاویه ۱۵ درجه‌ای، مچ دستان شما را در حالت طبیعی نگه داشته تا احساس راحتی بیشتری کنید. همچنین بعضی از آن‌ها دارای سردسته‌ای درست شبیه عصاهای سالمندان هستند. این شکل سردسته برای صعودهای سبک و پیاده‌روی‌های ساده بسیار کار آمد خواهد بود.
این سردسته‌ها از مواد مختلفی ساخته می‌شوند که هر کدام احساس جداگانه ای ایجاد خواهند کرد:
چوب پنبه
این جنس برای دست‌هایی که تعرقی زیادی می‌کنند و مرطوب می شوند بسیار کاربردی است . لرزش را کاهش می دهند و در دستان شما بسیار راحت جا می‌‌گیرند . اگر دستتان خیلی عرق میکند و در هوای گرم و تابستانی کوه‌پیمایی می‌کنید، همین سردسته‌ها را انتخاب کنید .
فوم
جنس فوم رطوب ناشی از تعرق دستتان را به خوبی جذب میکند و جنس آن بسیار نرم است.
پلاستیکی
جنس سردسته پلاستیکی، دستان شما را ار سرما، تکان و لرزش‌های مسیر محفوظ نگه می‌دارد. پس انتخاب اول شما در فعالیت‌های زمستانی و سرد است. در نظر داشته باشید که به دلیل عدم جذب رطوب و تعرق از دستان شما، برای کوه‌پیمایی‌های مسیر گرم و تابستانه کاربرد چندانی ندارد .
سایر ویژگی‌های باتوم
بند مچی
استفاده نادرست از بندهای مچی در کوهنوردان بسیار رایج است . برای استفاده صحیح از آن‌ها ، ابتدا دستتان مانند تصویر داخل بند قرار دهید و سپس آن را بکشید و سردسته باتوم را بگیرید . این تکنیک باعث راحتی بیشتر مچ های دست می شود و باعث می شود دستتان بهتر روی سر دسته قرار بگیرد.
می توانید طول بند را به شکلی تنظیم کنید که وقتی دستتان را پایین آوردید، دقیقا همانجایی که میخواهید دستتان روی سردسته باشد، تنظیم شود . تنظیم درست این بندها به شما کمک می کند که با خیال راحت سردسته را رها کنید و به فعالیت‌های دیگر مثل عکاسی ، خوردن و یا جست و جو در کوله پشتی خود بپردازید و دوباره سردسته را بدون کوچکترین تغییری در همان محل قبلی به دست بگیرید.
توجه داشته باشید که بسیاری از باتوم‌های کوهنوردی بندهای مخصوصی برای راست و چپ دست‌ها دارد و حتی بعضی از آن‌ها دارای بالشتک‌های کوچکی هستند که از سایش و عرق سوزی دست جلوگیری میکند.
گل برف
باتوم‌های کوهنوردی معمولا یک قطعه کوچک و جداشدنی دارند که در انتهای دسته قرار گرفته است .گُل برف یا شن قطعه‌ای است که از فرو‌رفتن کامل دسته در زمین‌هایی که قطعات ریز دانه‌ای نظیر برف یا شن دارند جلوگیری میکند.
نوک عصا (سخمه)
سخمه چیست؟
به قسمت نوک‌تیز قرار گرفته در قسمت انتهایی عصا، سُخمه گفته می‌شود. معمولا بر روی آن یک درپوش لاستیکی قرار دارد تا درمواقعی که شما نیازی به استفاده از آن ندارید، بتوانید به وسیله این درپوش روی سُخمه را بپوشانید.
سخمه‌ها یا کاربیدها برای جلوگیری از لغزش حتی روی مسیرهای برفی و یخی استفاده می‌شود . قطعه پلاستیکی روی آن باعث می‌شود زمانی که به آن احتیاج ندارید آن را بپوشانید تا زمانی که باتوم را داخل کوله خود قرار دادید از صدمه زدن به دیگر وسایل داخل کوله جلوگیری کند.
همچنین استفاده از آن‌ها در محیط‌های آسیب‌پذیر، برای کمتر کردن آثار برخورد عصا با زمین کاربرد دارد. سری‌های پلاستیکی زاویه‌داری نیز وجود دارند که جداگانه فروخته می‌شود و برای مسیرهای آسفالتی و دیگر مسیرهای سخت از آن‌ها استفاده می‌شود .
