شاید یکی از جذابیت ترین لحظات زندگی هر یک از ما زمانیست که صدای اذان به گوش می رسد و سفره ای پر برکت بر زمین نقش می بندد. همان لحظه ای که کاسه های آش و حلیم بر سفره خودنمایی می کنند. همان کامی که با زولبیا و بامیه شیرین می شود. بله ماه رمضان نزدیک است و قصد داریم کمی در این باره حرف بزنیم. در این مقاله از مجله زیگوکمپ می خواهیم به موضوع سفر در ماه رمضان بپردازیم.
سفر در ماه رمضان
همانطور که می دانید ماه رمضان یکی از آن آیین های دینی است که احکام فراوانی دارد. کلیه این احکام چارچوب روزه گرفتن و قوانین آن را توضیح می دهند. بخش زیادی از این احکام که مکروه بودن و یا درست بودن بحثی را تعیین می کنند، تحت تاثیر نظر مراجع دینی هستند. برای مثال نظرات آیت الله خمینی در مورد سفر در ماه رمضان در بعضی موارد با آیت الله مکارم شیرازی متفاوت است. این تفاوت نظر میان دیگر مراجع نیز وجود داشته ولی دال بر غلط بودن آن ها نیست. بلکه در معنای کلی یکی بوده و هر یک مریدان خود را دارند.
از جمله احکام کلی که کلیه مراجع به آن اعتقاد دارند می توان به این موارد اشاره کرد. سفر در ماه رمضان اگر بعد از ظهر صورت بگیرد، روزه را باید تمام کرد. اگر پیش از ظهر اقدام به حرکت کنید روزه باطل بوده و باید قضای آن به جا آورده شود. اگر مسافر پس از سفر در ماه رمضان خود در ساعات بعد از ظهر بازگردد نمی تواند روزه بگیرد و باید قضای آن را به جا آورد. اگر پیش از ظهر برسد می تواند روزه خود را ادامه دهد. البته در صورتیکه کاری که سبب باطل شدن روزه می شود را نکرده باشد.
احکام دقیق سفر در ماه رمضان
به صورت کلی مسافرت در ماه رمضان ارتباط مستقیمی با نماز شکسته دارد. یعنی اگر نماز شکسته می شود روزه جایز نیست. همانطور که گفته شد اگر قصد سفر در ماه رمضان دارید باید بعدازظهر حرکت کنید و پیش از ظهر برگردید. اگر پیش از ظهر سفر در ماه رمضان خود را آغاز کنید، روزه باطل می شود اما تا زمان رسیدن به حد ترخص اجازه افطار ندارید. در صورت افطار کردن باید کفاره آن را بپردازید. این کفاره عبارت است از سیر کردن شصت فقیر و یا دو ماه روزه گرفتن که حداقل یک ماه آن پیاپی باشد.
پیش از ادامه توضیحی درخصوص حد ترخص می دهیم. حد ترخص فاصله ای تقریبا 41 الی 45 کیلومتری ( به صورت رفت و برگشت ) است. یعنی از مبدا تا مقصد 20 کیلومتر و بلعکس. به عبارت دیگر زمانیکه در حال خروج هستید، آخرین خانه مسکونی نشانه حد ترخص است. مسافرت در این ماه نباید برای فرار از روزه گرفتن باشد و بهتر است اصلا روزه نگیرید. روزه گرفتن هنگام سفر در ماه رمضان زمانی واجب است که برای روزه نذر کرده باشید. اگر مسافرید و روزه و هنگام سفر در ماه رمضان به یادتان آمد روزه باطل می شود. تنها درصورتیکه تا مغرب به یاد نیاورد روزه باطل نمی شود.
مسافر کیست؟
همه ی این موارد را توضیح دادیم. اما هنوز نمی دانیم مسافر واقعی کیست و قوانین مسافرت در ماه رمضان برای چه افرادی صدق می کند. به همین دلیل بیایید نگاهی به تعریف مسافر در اسلام بیندازیم. مسافر باید حداقل مسیر چهل کیلومتری ( 20 کیلومتری رفت و برگشتی ) را طی کند. قبل از شروع سفر از مسافت تعیین شده مطمئن باشد و پیش از رسیدن به حد ترخص پشیمان نشود. هدف سفر پیش رو امور حرام نباشد. این سفر نباید بخشی از شغل مسافر باشد. برای مثال عشایر و رانندگان بین شهری و امثال این موارد شامل احکام گفته شده نمی شوند.
حرف آخر …
شما می توانید با توجه به محل سکونت خود حد ترخص را مشخص کنید. برای مثال ساکنین تهران می توانند کردان، شهریار، آبسرد، دماوند، لواسان و فشم را برای سفر در ماه رمضان انتخاب کنند. فراموش نکنید که ماه رمضان امسال تحت تاثیر ویروس کرونا است. اگر مشکل خاصی دارید با پزشک خود مشورت کرده و از برگزاری مهمانی های افطار خودداری کنید.
