کویر، شاید توصیف این همه زیبایی در یک جمله و پاراگراف نگنجد. مقصدی که کوچک و بزرگ را محو تماشای خود می کند. امروز در مجله زیگوکمپ قصد داریم به سراغ آفریقای ایران زمین، پارک ملی کویر قدم بگذاریم. مکانی که در طی سالیان دراز، سختی های زیادی را چشیده است. با این همه هنوز هم یکی از 9 ذخیره گاه زیست کره محسوب می شود.
شکل گیری پارک ملی کویر
در حدود 56 سال پیش، یعنی در سال 1343 برای اولین بار این منطقه مورد حمایت قرار گرفت. ابتدا این وظیفه بر عهده کانون شکار بود و پس از آن به سازمان محیط زیست رسید. بالاخره 44 سال پیش و در سال 1355 این منطقه به عنوان پارک ملی کویر به ثبت رسید. در مجموع پارک ملی کویر مساحتی برابر با 670 هکتار دارد. 420 هکتار پارک ملی و 250 هکتار باقی مانده منطقه حفاظت شده محسوب می شوند.
این پارک به لحاظ گونه های گیاهی و جانوری جایگاه ارزشمندی دارد. در طول سال ها مورد نا مهربانی های بسیاری قرار گرفته است. پارک ملی کویر گونه های جانوری بسیاری را در خود جای داده است. از پستاندارانی زیبا و پرندگان مهاجر تا خزندگانی که با این زیستگاه خو گرفته اند. متاسفانه در پی خشکسالی چند سال اخیر حیوانات بسیاری از این کویر رخت بستند و منقرض شدند. یکی از این گونه ها گورخر ایرانی بود.
موقعیت مکانی و دسترسی
پارک ملی کویر بین چندین منطقه تقسیم شده است. بخش زیادی از این سرمایه ملی در گرمسار استان سمنان قرار دارد. مابقی بین تهران، اصفهان و قم تقسیم شده است. این پارک در جنوب غربی استان سمنان و حد فاصل کویر مرکزی ایران و دریاچه نمک قرار دارد. چهار راه دسترسی به این منطقه دوست داشتنی وجود دارد که در ادامه آن ها را معرفی می کنیم.
- اگر به دنبال راه بی دردسر هستید پیشنهاد می کنیم مسیر ورامین را پیش بگیرید. مسیر آسفالت شده ورامین – پیشوا را بروید تا به یک کیلومتری ایستگاه راه آهن ابردژ برسید. جاده شنی قلعه بلند عسگرآباد-حصار گلی را پیش بگیرید تا به پاسگاه محیط بانی مبارکیه برسید. پارک ملی کویر پیش روی شماست.
- اگر از سمت گرمسار حرکت می کنید به سمت جنوب بروید. جاده سنگفرش را دنبال کنید تا به محیط بانی سیاه کوه برسید.
- می توانید مسیر کاشان، آران و مرنجاب را نیز انتخاب کنید.
- اگر مبدا شما کاروانسرای مرنجاب باشد، با حرکت به سوی جنوب دریاچه نمک و طی کردن 50 کیلومتر به محیط بانی سفیدآب می رسید.
آب و هوای پارک ملی کویر
آب و هوای منطقه بسیار گرم بوده و به خوبی گویای فضای کویر و بیابان است. بیشترین مقدار بارش در این پارک ملی بین آبان تا اردبیهشت است. فاصله زمانی بین این ماه ها گرمای شدیدی منطقه را فرا می گیرد. در هر زمانی که قصد سفر به این پارک را داشتید، حتما مجهز کار خود را آغاز کنید. انواع وسایل کمک اولیه، آب، خوراکی، بنزین و … را به همراه داشته باشید.
جاذبه های تاریخی و طبیعی بسیاری در این منطقه وجود دارد. با توجه سکوتی که حاکم است می توانید حس و حالی متفاوت را تجربه کنید. باتوجه به نام منطقه نباید آنچنان انتظار کویر را داشت. بلکه بخش اعظمی از پارک بیابان محسوب می شود.
متاسفانه …
یکی از معضلاتی که چند سال اخیر گریبانگیر منطقه شده، سوءمدیریت است. برخی از آزمایش های نظامی در این منطقه صورت می گیرد که سبب آلودگی های متفاوت می شود. نتیجه این سر و صدا ها دور شدن و ترسیدن حیوانات منطقه است. همچنین چند سال پیش به دلیل مشکلات جوی برخی حیوانات از منطقه حفاظت شده دور شدند. در نتیجه این اتفاق کلیه حیوانات خارج شده توسط شکارچیان به قتل رسیدند.
