کوههای پهناور و بلند ایران سالهاست تکیهگاه شهرها و آدمها بودهاند؛ کوهنوردان و صخرهنوردان کشور عزیزمان از تمام قلههای ایران صعود کرده و گفته میشود که تمام قلههای ایران فتح شدهاند. یکی از زیباترین قلههای ایران که البته داستانهای اسرارآمیز بسیاری در خود دارد قله علم کوه است. در این مقاله مجله زیگوکمپ به معرفی قله علم کوه پرداختیم.
آلپ ایران کجاست؟
علم کوه نام کوهی با ارتفاع قله 4850 متر است که در منطقهٔ تخت سلیمان در استان مازندران واقع شده است. قله علم کوه پس از دماوند، دومین قلهٔ مرتفع ایران به شمار میرود.
بیشتر شهرت این قله به خاطر دیوارهای است که در دامنه شمالی آن واقع است و دارای فنیترین و سختترین مسیرهای سنگنوردی و دیوارهنوردی در ایران است. این دیواره در ایران، جایگاهی مانند کی2 در جهان را داراست .
نامگذاری تخت سلیمان و علم کوه
در خصوص ریشه نام قله علم کوه روایات مختلفی ذکر شده است که غالب آن منسوب به دوران زندگی سلیمان میباشد. این افسانهها بیشتر به علت وجود الوارهایی که در بالای قله وجود دارند بوجود آمدهاند.
صنیع الدوله در کتاب مرآت البلدان این خصوص مینویسد: «در تنکابن کوهی است مشهور به تخت سلیمان که صعود به قله آن سواره متعذر (دشوار) و برای پیادهرو در وسط تابستان ممکن ولی متغیر است. درقلهٔ کوه بطور شیروانی از چوب عمارتی است که جای دو نفر میشود. مشهور است که حضرت سلیمان بالای این کوه آمده است. در زیر شیروانی مستور از سنگ، شکلی است شبیه مار، سکنه گویند این مار را حضرت سلیمان سنگ کرده است.»
داستان حضرت سلیمان
بنا بر یکی از روایتهای محلی که نسل به نسل در بین اهالی منطقه منتقل شده، سلیمان به خواستگاری بلقیس رفت. بلقیس از سلیمان خواست برای شب زفاف، حجله گاهی در مکانی که از همه نقاط بلندتر و سردتر باشد محیا کند.
سلیمان همه جانوران را مأمور کرد که به جستجوی سردترین نقطه بروند. شب هنگام همه جانوران جز هدهد بازگشتند و خبر دادند که نتوانستند بلندترین و سردترین نقطه را بیابند.
آن شب از هدهد خبری نشد و روز بعد، هدهد ساعتی بعد از طلوع خورشید مراجعت کرد و خبر آورد که:«به مکانی برخورده که از همه جا بلندتر و سردتر است که از سرما بالهایم یخ بست. ناچار آن شب را با مرارت در آنجا به سر بردم و پس از تابش آفتاب و باز شدن یخهای بالهایم، خود را به اینجا رساندم.»
سلیمان دستور داد در آنجا قصری بنا کردند و شب زفاف را با بلقیس در آنجا به سر برد .
قله علم کوه دومین قله بلند ایران
در جبههٔ شمالی این قله، دیوارهای به طول 650 متر وجود دارد که یکی از زیباترین و مشکلترین دیوارههای دنیا به شمار میرود. منطقهٔ علم کوه دارای 47 قلّهٔ بالای 4000متر است که به «آلپ ایران» نیز معروف است .
جبههٔ شمال-شمال شرقی قله علم کوه از یک دیوارهٔ تقریبا 550متری گرانیتی تشکیل شده. اگر دیدی که جایی ارتفاع 800 متر برای این دیواره ذکر کردهاند، اشتباه نیست چرا که یخچال علم چال به ارتفاع تقریبی – میانگین 4050 متر در پای این دیواره با شیب نسبتاً تندی به آن رسیده است. و ارتفاع تقریبی 800 متر که بعضاً در منابع ذکر شده با احتساب این قسمت میباشد .
جنس این دیواره از نوع گرانیت متخلخل و به رنگ حنایی روشن است. از دیر باز قلهٔ علم کوه و دیوارهٔ آن مورد توجه کوهنوردان بوده است. نه تنها کوهنوردان ایرانی، بلکه کوهنوردان آلمانی، فرانسوی، انگلیسی، ایتالیایی و… نیز بر روی مسیرهای متعدد این دیواره صعود انجام دادهاند. مسیر گردهٔ آلمانها-فرانسویها از اولین مسیرهای گشوده شده روی گرده این دیواره میباشد .
پرافتخارترین صعودها
سالهای 1360 تا 1370 را میتوان اوج تحول دیوارهنوردی ایران نامید. در این سالها بود که بزرگانی چون زنده یاد حسین طالبی مقدم و دیگر کوهنوردان همدانی توانستند رکوردهای صعود دیواره را به طرز بسیار چشمگیری پایین آورده و نهایتاً رکورد عجیب و دست نیافتنی 3 مسیر در یک روز را به یادگار بگذارند.
از دیگر شاهکارهای صعود این دیواره، باز کردن مسیر همدانیها در 6 ساعت توسط حسین طالبی مقدم است.
موقعیت جغرافیایی
رودبارک و کلاردشت نزدیکترین شهرها به این قله علم کوه در استان مازندران هستند. پراچان و طالقان نزدیکترین شهرها به این منطقه در استان تهران هستند. از جبهه شمالی این کوه مشرف به کلاردشت و در جبهه جنوبی نیز این کوه مشرف به طالقان است .